ورق های عرشه فولادی به دو دسته roof deck و floor deck تقسیم می شود. این نوع ورق فولادی به عنوان پوشش سقف در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد..
برای اولین بار ورق گالوانیزه برای سقف استفاده شد، فقط برای قالب های آنی از این نوع ورق استفاده می شود.
در آن زمان این سقف ها مزایای فراوانی در هزینه ها و انجام پروژه ها نسبت به سقف های سنتی داشتند.
فقط وظیفه این ورق فولادی ، باربری زمان اجرا و باربری پیش از گیرش بتن بوده است.
به این گروه از ورق های سقف proof deck گفته می شود.
قیمت عرشه فولادی نیز نسبت به سایر سقف ها به صرفه تر بوده و بدلیل صرفه جویی در هزینه های مصرفی می شود.
به تدریج تولید و اجرا این سقف ها به شکلی تغییر پیدا کرد که درگیری مکانیکی میان ورق تحتانی و بتن سقف به وجود آمد و به کمک برش گیرها و قالب های پیرامونی دال سقف به تیرچه ها متصل شد.
در این ورق ها تبدیل به میلگرد های کششی سقف می شوند.
این ترکیب بین بتن، ورق تحتانی و تیرچه ها امروزه به عنوان سقف عرشه فولادی و این نوع ورق فولادی به عنوان floor deck شناخته شده است.
که بخشی از المان های سازه ساختمان بوده و مزایای فنی، اجرایی و قیمتی بسیاری نسبت به proof deck دارند.
قابلیت های سقف های عرشه فولادی
سرعت اجرا
با توجه به سرعت زیاد تولید عرشه و پوشش سقف و امکان بتن ریزی چند سقف به صورت همزمان مدت زمان ساخت به شدت کوتاه خواهد شد.
کنترل بارهای حین اجرا
این ورق فولادی بدون نیاز به شمع بندی نیز قابلیت تحمل بارهای حین اجرا را داشته و به عنوان سکوی کار مورد استفاده قرار می گیرند.
مقاومت در برابر آتش سوزی
آیین نامه های بسیار زیادی برای تعیین میزان مقاومت در برابر آتش سوزی سقف های عرشه فولادی وجود دارد که بر اساس آن ها می توان با توجه به حساسیت و کاربری سازه میزان مقاومت در برابر آتش را مشخص کرد.
مقاومت در برابر شرایط جوی
سقف های عرشه فولادی با امکان کنترل میزان پوشش گالوانیزه روی ورق ها در تمامی شرایط آب و هوایی بدون افزایش قابل ملاحظه هزینه های اجرایی قابل استفاده می باشند.
زیبایی ظاهری
با وجود این که سقف های عرشه فولادی اصولا المان های سازه ای هستند اما به دلیل پوشش گالوانیزه و داشتن فرم های مختلف از لحاظ بصری نیز جذاب بوده و با یک پوشش مناسب دارای دوام بالا، نگهداری آسان و زیبایی فوق العاده ای خواهند بود.
حداکثر دهانه سقف عرشه فولادی
طراحی و تولید مقاطع ورق های عرشه فولادی تحت ضوابط و آیین نامه های معتبری که در ادامه ذکر شده اند انجام می گیرد. در این آیین نامه ها خصوصیات مصالح مورد نیاز، رواداری های تولید و نصب و روش های طراحی بیان شده است و روش های محاسباتی زیادی نیز برای محاسبه مشخصات هندسی سقف ها وجود دارد که می توان به کمک آن ها دهانه و بارگذاری های مورد استفاده برای هر نوع مقطع را مشخص نمود.
تا آن جا که این نوع سقف ها به عنوان پیش فرض نرم افزار Etabs که پرکاربرد ترین نرم افزار طراحی سازه است در انواع deck معرفی می شود.
از شاخصه های های اصلی سقف دال عرشه مرکب، توانایی آن ها در فراهم آوردن یک دیافراگم صلب در سازه می باشد.
به این صورت که اتصال مناسب میان ورق تحتانی و بتن بروی آن که بوسیله ی فرم ورق فولادی و برجستگی های روی آن تامین می می شود (مقاطع شناسنامه دار) و همچنین وصل شدن آن ها به تیرهای فرعی که با اجرا گل میخ ها و قالب های پیرامونی تامین می شود.
باعث بروز عملکرد مرکب کامل سقف شده و دیافراگم صلب مناسب را به وجود می آورند.
این دیافراگم ها در هنگام طراحی و اجرای صحیح می توانند نیروهای افقی را به المان های باربر سازه منتقل کنند.
مقطع شناسنامه دار
سقف های دال عرشه مرکب مثل دال های بتن آرمه عمل می کنند با این تفاوت که میزان اصطکاک میان ورق فولادی و بتن تنها بوسیله ی آزمایش قابل تعیین می باشد.
همان گونه که در قسمت روند طراحی سقف دال عرشه مرکب ذکر شد، اول طراحی عملکرد میان ورق و بتن انجام می شود و پس از آن میزان اصطکاک میان ورق فولادی و بتن طبق آیین نامه های CSSBI، AISE، BS قابل محاسبه است.
کشورهای محدودی دارای سیستم های سخت افزاری و تجهیزات مناسب آزمایشگاهی برای آزمایش سقف های دال عرشه مرکب فولادی می باشد.
بنابراین انطباق مقاطع مورد استفاده با نمونه های آزمایش شده اهمیت زیادی خواهند داشت.
در کشور ما چنین مقاطعی به مقطع شناسنامه دار معروف هستند.
مشخصات مقاطع سقف
چهار مقطع زیر که هرکدام دارای مشخصات فنی و ظاهری خاص خود می باشند و جزء مقاطع شناسنامه دار هستند در این شرکت تولید می شوند.
برای تعیین تیر و تیرچه ها، نوع مقطع عرشه و ضخامت آن، فاصله دهانه ها و نوع تیرها براساس بارگزاری های خاص پروژه باید طراحی انجام شود و در قالب دفترچه محاسبات روند طراحی سیستم سقف دال عرشه مرکب ارائه می شود.
روند طراحی سقف دال عرشه مرکب
به طور خلاصه طراحی سقف دال عرشه مرکب شامل ۳ بخش کلی زیر می باشد.
۱ – طراحی عملکرد مرکب میان عرشه فولادی و بتن سقف، مهمترین کاری که باعث بوجود آمدن اتصال میان بتن و ورق سقف می شود فرم ظاهری مقطع شامل شیب ورق، برجستگی های روی آن، سخت کننده ها، ارتفاع و ضخامت می باشد که همه ی آن ها مطابق آیین نامه های CSSBI، SDI ، BS5950 و مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان قابل طرح می باشند.
۲ – طراحی عملکرد مرکب بین تیر فرعی و دال عرشه : در این مرحله تیرهای فرعی و تعداد و اندازه گل میخ ها طبق آیین نامه های ذکر شده و مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان در دو مرحله طراحی و کنترل می شود.
مرحله ساخت: قبل از گیرش بتن و تحت بارهای حین ساخت
مرحله بهره برداری: بعد از گیرش بتن و بهره برداری از سقف تحت اثر تمام بارهای زنده و مرده پیش بینی شده.
۳ – توزیع بار و کنترل نهایی : بعد از طراحی دهانه طبق بارهای وارده و ضخامت بتن مورد نیاز و توزیع بارهای وارده بر المان های اصلی سازه موارد زیر به دقت براساس مقادیر ذکر شده در آیین نامه ها کنترل می شود تا سقفی ایمن و مطمئن حاصل شود.
- کنترل لرزش و کوبش در سقف
- کنترل تغییر شکل و جابجایی در سقف
همه ی روند طراحی ورق فولادی سقف و تیر فرعی آن با توجه به خصوصیات مقطع و بارهای وارده برای هر پروژه به وسیله نرم افزاری که توسط این شرکت تهیه شده کنترل می شود که نمونه جدول خروجی آن در ادامه آمده است همچنین یک نمونه محاسبات دستی سقف نیز در ادامه آمده است.
تولید و حمل عرشه فولادی
تولید عرشه
ورق های عرشه فولادی از کویل ورق با عرض ۱ الی ۱٫۵ متر به صورت cold form تولید می شود. بدین صورت که ورق فولادی وارد دستگاه رول فرم شده و درمراحل مختلف برجستگی ها و خم های طراحی شده مرحله به مرحله به آن اضافه می شود و در پایان پس از خروج از دستگاه توسط گیوتین و یا اره برقی به طول های مورد نیاز بریده می گردد.
تولید فلاشینگ
ورق های فلاشینگ قالب های پیرامونی و یا داخلی z ، l و یا U شکلی هستند که از شیت ورق های فولادی دو متری به ضخامت حداقل ۰٫۵ میلی متر توسط دستگاه خم کن تولید می گردد.
بسته بندی
ورق های عرشه فولادی مطابق نقشه های اجرایی در طول های تعیین شده بریده می شود، شماره گذاری شده و متناسب محل مصرف دسته بندی می شود تا در محل نصب با بیشترین نظم در محل خود اجرا شوند.
بارگیری و حمل
ورق های دسته بندی شده با دقت زیاد و رعایت نکات ایمنی بارگیری می شوند تا از صدمه دیدن آن ها جلوگیری شود. همچنین اولویت بسته بندی و بارگیری براساس نقشه های اجرایی تعیین می شود.
اجزای تشکیل دهنده سقف دال عرشه
- ورق
- برشگیر
- بتن
- شبکه آرماتور یا الیاف پلی پروپیلن
- ژل
- میخ و پیچ خودکار
- قالب پیرامونی (فلاشینگ)
- ورق
همه ی سقف های عرشه فولادی در یک چیز مشترک هستند. از ۲ قسمت ورق فولادی و پوشش آن تشکیل شده است. هر دو قسمت سقف شامل هسته فلزی و پوشش روی آن در شرایط سرویس دهی و طول عمر سقف های عرشه فولادی از اهمیت بالایی برخوردارند.
تنوع بسیار زیادی از مصالح فولادی و پوشش های آن وجود دارند که می توانند شرایط مناسبی را برای تولید و استفاده از سقف های عرشه فولادی در حالات گوناگون بوجود آورد.
انتخاب نوع پوشش ورق های فلزی در شرایط آب و هوایی گوناگون بسیار حائز اهمیت می باشد.
انواع سرامیک در عرشه فولادی
مشخصات ابعادی سرامیک ها براساس میلی متر می باشد که مطابق استاندارد ISO 13918 تعریف شده است. برای شناسایی سرامیک علامت اختصاری UP در نظر گرفته می شود.
کابل جوش
باید با ISO 5825 مطابقت داشته باشد و باید اندازه آن طوری باشد که حداکثر حرارت مجاز را تحمل کند.
سطح مقطع حداقل ۷۰ میلی متر برای گل میخ تا قطر ۲۰ میلی متر توصیه می شود و سطح مقطع ۱۲۰ میلی متر برای گل میخ بزرگ تر توصیه می شود.
کابل و به طور خاص تمام نقاط اتصال باید به طور منظم برای بررسی آسیب خوردگی چکاپ می شود.
بسته به نوع منبع قدرت و طول کابل جوشکاری، سطح مقطع جوش کابل افزایش می یابد.
بسته به ابعاد گل میخ جریان جوشکاری بین حدود ۳۰۰ و ۳۰۰۰ آمپر است.
برای جوشکاری گل میخ کشیده قوس الکتریکی با رول سرامیک یا گاز محافظ از فولاد آلیاژی، می توان جریان درست را تخمین زد که براساس معادلات به دست می آید.
